Ruziemakende compagnons, hoe voorkom je dit?

Deze vraag wordt mij als advocaat voor ondernemers regelmatig gesteld. Ik noem dan eigenlijk altijd twee oorzaken.

De twee oorzaken:

• Conflict met compagnon (s)

Als eerste een gevecht tussen twee ondernemers die een samenwerking zijn gestart. Zakelijke samenwerkingen lopen helaas af en toe mis. Vol enthousiasme begonnen jullie als ondernemers een bedrijf en na verloop van tijd blijkt jouw visie nogal te verschillen van die van jouw compagnon. Uiteraard horen meningsverschillen bij samen ondernemen, maar soms groeien deze meningsverschillen uit tot een lastig te overbruggen situatie.

• Uitleg contract

En als tweede een geschil c.q. gevecht over een juridisch contract. Daarbij gaat het vaak om een verschil van uitleg over bepalingen. De ene partij vindt dat hij de bepalingen juist heeft toegepast en de andere partij is het daarmee oneens. De overeenkomst is dan niet of niet naar behoren nagekomen.

In dit eerste blog zal ik ingaan op het conflict met (een) compagnon(s): Wat kan er misgaan en hoe kun je een conflict met jouw compagnon(s) voorkomen of oplossen?

Overeenkomsten

Je start een onderneming met een vriend of goede kennis en bij de aanvang van de samenwerking heb je er vanzelfsprekend alle vertrouwen in dat jullie samenwerking succesvol zal zijn. Je denkt niet aan geschillen en op basis van goed vertrouwen vangen jullie aan met de onderneming. In sommige gevallen is een contract opgesteld, maar in een aantal gevallen spreken partijen het vertrouwen naar elkaar uit en start de samenwerking zonder dat hier schriftelijke stukken aan ten grondslag liggen. Mondelinge afspraken zijn ook afspraken, maar bij een geschil moeten deze worden bewezen en dit laatste is vaak een probleem. Of partijen hebben een standaard overeenkomst van het internet geplukt en gedacht hiermee de grootste risico’s te hebben ingedekt. Partijen komen later bij een geschil toch vaak van een koude kermis thuis.

Ondanks dat een VOF-contract of een aandeelhoudersovereenkomst op basis van de wet niet verplicht is, doe je er verstandig aan om goede afspraken te maken. Een goed opgesteld VOF-contract of een goed opgestelde aandeelhoudersovereenkomst voorkomt een heleboel discussie en zorgt ervoor dat jij je kan bezighouden met wat je echt graag wil doen: ondernemen.

Relaties

Partijen maken vaak geen goede afspraken over wat er gebeurt met de klanten of het personeel van de onderneming als partijen niet met elkaar verder gaan. Of partijen maken een afspraak, maar deze is niet duidelijk waardoor hierover tot aan de Hoge Raad geprocedeerd kan worden om hierover uitsluitsel te krijgen. Van belang is dus om hier goede afspraken over te maken. In het volgende blog zal ik op de uitleg van contracten verder ingaan.

Inbreng partijen

Een ander geschilpunt wat vaak naar voren komt is wat de inbreng van partijen is geweest. Wie heeft recht op welk bedrag als de onderneming stopt en wie mag de onderneming voortzetten in welke situaties? Verschillende vragen die van belang zijn als je start met een samenwerking met een compagnon.

Arbeidsongeschiktheid

Of wat te denken van de situatie dat een van de compagnons arbeidsongeschikt is? Dit kan grote consequenties voor de onderneming hebben. Als er geen afspraken zijn gemaakt over het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering en/of doorbetaling van vergoeding bij arbeidsongeschiktheid, kan dit tot de grootste discussies leiden. Dit is niet goed voor de verdere samenwerking. Iedereen kan immers arbeidsongeschikt raken. In de overeenkomst kan vastgelegd worden of een vennoot wel of niet doorbetaald wordt bij langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid. Ook kan worden overeengekomen of de andere vennoot van de zieke of arbeidsongeschikte vennoot af kan en of de zieke of arbeidsongeschikte vennoot recht heeft op een deel van de winst als hij al een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering krijgt uitgekeerd.

Winst- en verliesverdeling

Wat is het aandeel van iedere vennoot in de winst of het verlies? Is dit evenredig aan de inbreng of wensen partijen hieromtrent andere afspraken te maken in het VOF-contract? Soms maken partijen hier enkel mondelinge afspraken over. Daar waar dit moeilijk te bewijzen is ontstaat hier later vaak discussie over.

Voor aandeelhouders geldt dat het belangrijk is om duidelijk te hebben onder welke omstandigheden dividend uitgekeerd kan worden. Hier kun je schriftelijke afspraken over maken. De wettelijke hoofdregel is dat er een dividenduitkering mag plaatsvinden als er is voldaan aan de uitkeringstoets en de balanstest:

• Uitkeringstoets: het bestuur moet toetsen of met de dividenduitkering niet de uitbetaling van opeisbare schulden aan overige crediteuren in gevaar komt.
• Balanstest: een besluit tot uitkering van dividend mag alleen genomen worden als het eigen vermogen van de bv groter is dan de wettelijke of statutaire reserves.

In een aandeelhoudersovereenkomst kun je aanvullende afspraken maken over dividenduitkeringen en de reservering van winsten.

Verder kun je bij de B.V. in een managementovereenkomst afspraken maken over de managementvergoeding die aan eenieder toekomt of een arbeidsovereenkomst aangaan met de B.V. waarin je een salaris overeenkomt. Het kenmerkende verschil tussen een managementovereenkomst en arbeidsovereenkomst is dat bij de managementovereenkomst de gezagsverhouding ontbreekt, terwijl bij een arbeidscontract juist de gezagsverhouding tussen werkgever- en nemer het belangrijkste kenmerk is.

Twijfel je wat het beste bij jouw situatie past? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen.

Ontbinding

De wet kent een aantal situaties waarin de vof wordt ontbonden, bijvoorbeeld in geval van opzegging door één van de vennoten dan wel overlijden of faillissement van één van de vennoten. Dat kan natuurlijk een heel ongewenste situatie zijn. Partijen kunnen in het vof-contract meer ontbindingsgronden opnemen óf afwijken van de wettelijke ontbindingsgronden.

Waarde van de onderneming

Wat ook een veelvoorkomend discussiepunt is, is de waarde van de onderneming. Als het om een B.V. gaat wordt vaak in de statuten opgenomen dat indien partijen er samen niet uitkomen, de kwestie voorgelegd dient te worden aan drie onafhankelijke deskundigen. Als partij heb je dan zelf niet in de hand wat de waarde zal gaan zijn. Gelet daarop kan vooraf al overeengekomen worden welke waardebepaling in welke omstandigheden moet worden gehanteerd.

Bij uittredende vennoten van een V.O.F. ontstaat vaak discussie over de waarde van de onderneming. In dit geval is het eveneens mogelijk om vooraf overeen te komen hoe de waarde van de onderneming wordt bepaald bij uittreden van een van de vennoten. Zo is het bovendien mogelijk om verschillende waarderingsmethoden in verschillende situaties te hanteren. Want wat als de vennoot bijvoorbeeld naast de V.O.F. eenzelfde concurrerend bedrijf is begonnen en dit niet is toegestaan op basis van het VOF-contract? In een dergelijk geval zou je kunnen overeenkomen dat er in deze situatie geen recht bestaat op enige vergoeding bij uittreden. Dit is een afspraak die in een VOF-contract opgenomen kan worden.

Ook bij een B.V. ontstaat er vaak discussie over de waardebepaling van de aandelen. Zelfs als er een formule is opgenomen, kan de uitleg van deze formule alsnog tot discussie leiden. Zorg er dus voor dat de formule of de afspraken zó duidelijk zijn dat discussie tot een minimum wordt beperkt. Een waarderingsgrondslag voor de aandelen mag dan ook niet ontbreken in de aandeelhoudersovereenkomst.

Geschillenregeling

Leg op voorhand vast hoe je omgaat met geschillen. Heb je niks afgesproken, dan kost het vaak veel geld, tijd en moeite om er samen alsnog uit te komen.

Deadlock

Spreek ook af wat er gebeurt wanneer er sprake is van een ‘’deadlock’’ binnen je B.V. Van een deadlock is sprake, indien er een dusdanig verschil van inzicht is ontstaan waardoor zelfs binnen de algemene vergadering als het bestuur geen (belangrijke) besluiten meer kunnen worden genomen. Vaak is de enige oplossing dan nog dat één van de partijen de onderneming moet verlaten. Dit resulteert vaak weer in een nieuw geschil met betrekking tot de vraag wie moet uittreden en tegen welke prijs.

Het is aan te raden om vooraf afspraken te maken over deadlock situaties. Ben je benieuwd welke opties er daarvoor bestaan? Neem dan contact met ons op.

Geheimhouding

Maak afspraken over de geheimhouding van informatie die ziet op de onderneming. Vooral wanneer één van de partijen uittreedt of zijn aandelen verkoopt is het van belang dat hij geen vertrouwelijke informatie over de onderneming gaat openbaren.

Opzegtermijn

Bij vrijwel alle contracten geldt, als je eronder uit wilt, moet er een opzegtermijn in acht worden genomen. Als er geen VOF-contract is, dan geldt voor de uittredende vennoot een redelijke opzegtermijn. Als redelijke opzegtermijn wordt vaak 1 of 2 maanden aangehouden, maar dit hangt ook af van alle omstandigheden van het geval. Als er wel een VOF-contract is en daarin is een termijn overeengekomen, dan geldt deze termijn. Als een van de partijen uittreedt, wordt de VOF ontbonden. Overblijvende vennoten hebben het recht om de onderneming voort te zetten.

Bevoegdheid 

Bovendien is het van belang om goede afspraken te maken over het al dan niet mogen aanschaffen van goederen en/of contracten. Wil je bijvoorbeeld niet dat jouw compagnon zonder jouw toestemming aankopen doet van meer dan € 2.500,00, kom dit dan overeen in het contract en leg dit vast in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel . Het is vanzelfsprekend wel van belang dat de onderneming gedreven kan worden en niet te veel belemmering ondervindt van de bevoegdheidsbeperkingen.

Conclusie en aanbevelingen

Zorg ervoor dat je vooraf jezelf een aantal vragen stelt:

• Wat als ik een geschil krijg met mijn compagnon en ik moet uit de onderneming stappen, waar wil ik dan in ieder geval aanspraak op maken?
• Welke relaties heb ik momenteel en zouden bij een breuk ook mijn relaties moeten blijven?
• Wat spreken wij af bij arbeidsongeschiktheid? Worden partijen doorbetaald? Moet er een arbeidsongeschiktheidsverzekering worden afgesloten?
• In welke situaties mag wie de onderneming bij een geschil voortzetten?
• Is een van de partijen na beëindiging gebonden aan een relatie- of concurrentiebeding?
• Wie is eigenaar van het merk/idee/productie/handelsnaam etc.?
• Als er een geschil ontstaat, hoe pakken wij dit dan aan? Willen wij direct naar de rechter of willen wij bijvoorbeeld mediation verplicht stellen alvorens de gang naar de rechter wordt gemaakt?
• Hoe zit het met de aansprakelijkheid als ik uitgetreden ben?
• Hoe zit het met het verrekenen van de kosten?
• Kunnen de gemaakte afspraken worden gewijzigd?
• Wat is de periode van de samenwerking?
• Hoe vindt de communicatie plaats met betrekking tot overleggen en rapporteren?

Een antwoord op deze vragen zal in de vorm van artikelen in de overeenkomst een plek moeten krijgen. Indien er geschillen ontstaan, hebben jullie afspraken gemaakt en kunnen jullie terugvallen op de overeenkomst.

Een goed VOF-contract of een aandeelhoudersovereenkomst in een B.V. voorkomt moeilijkheden. De tijd die je nodig hebt om discussies met jouw compagnon uit te vechten, kun je beter gebruiken om te ondernemen.

Heb je nog geen VOF-contract of geen aandeelhoudersovereenkomst? Schroom niet om contact met ons op te nemen.

Een zorgvuldig opgestelde vennootschapsovereenkomst of aandeelhoudersovereenkomst beschermt jou, je onderneming en voorkomt problemen in de toekomst zodat jij je kan bezighouden met datgene wat je graag wil: ondernemen!

Uiteraard kunnen we jou helpen met het opstellen van een goed VOF-contract of een aandeelhoudersovereenkomst. Neem hiervoor contact met ons op via 088 0034 300 of info@hooglander-advocaten.nl om je situatie aan ons voor te leggen. Onze deur staat altijd voor je open!