Werkgever denk aan een actuele risico- inventarisatie en -evaluatie!
Werkgever denk aan een actuele risico- inventarisatie en -evaluatie!
“Het voorkomen van arbeidsongevallen moet hoog op de agenda staan. Het bekende spreekwoord luidt: “voorkomen is beter dan genezen”. Maar hoe pak je het voorkomen van arbeidsongevallen in de praktijk aan?’’ schrijft Maud Saes in haar blog. Als werkgever moet je regelmatig een overzicht maken van de arborisico’s en de benodigde (verbeter)maatregelen in je onderneming. Dit doe je met een zogenaamde risico- inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Lees meer in deze blog over de RI&E.
Wat is een RI&E?
Een RI&E is een analyse waarin de risico’s op het gebied van gezondheid en veiligheid van werknemers binnen de onderneming worden weergegeven. Factoren die hierbij een rol kunnen spelen, zijn onder andere de blootstelling aan gevaarlijke stoffen, fysieke belasting, maar ook mentale factoren, zoals een (te) hoge werkdruk. Het doel van een RI&E is het voorkomen van gezondheidsklachten en ongevallen binnen een organisatie.
Een RI&E bestaat uit drie delen:
- De inventarisatie van risico’s;
- De vaststelling van de ernst van de risico’s (de evaluatie);
- Een plan van aanpak met daarin een planning van de te nemen (verbeter)maatregelen.
In het derde onderdeel, het plan van aanpak, zijn de maatregelen beschreven die je als werkgever moet nemen om de geïnventariseerde risico’s te beperken.
Met een RI&E heb je als werkgever de mogelijkheid om gestructureerd de risico’s aan te pakken zodat de kans op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum wordt beperkt. De RI&E is een belangrijke basis voor het arbobeleid. Pas wanneer je als werkgever de risico’s en de ernst van deze risico’s in de onderneming kent, kan je passende maatregelen treffen.
Toetsing RI&E
Na het uitvoeren van een RI&E moet deze worden voorgelegd aan een gecertifieerde arbodienst of een gecertificeerde arbokerndeskundige. Zij beoordelen of de RI&E compleet en betrouwbaar is en of deze actueel is aan de hand van de huidige stand van de wetenschap en techniek.
De toetsing van de RI&E hoeft niet als je als werkgever een bedrijf hebt waarin alle werknemers gezamenlijk 40 uur of minder werken of wanneer je maximaal 25 werknemers hebt en gebruik maakt van een RI&E-instrument vanuit de (verplichte) CAO of vanuit een erkende brancheorganisatie.
Instemmingsrecht ondernemingsraad
De ondernemingsraad (of personeelsvertegenwoordiging) heeft een instemmingsrecht ten aanzien van de RI&E en eventuele bijstellingen. Wanneer jij als ondernemer een ondernemingsraad (of personeelsvertegenwoordiging) hebt of moet hebben, is het aan te raden om hen al op tijd te betrekken bij het opstellen van de RI&E. Door hen al mee te nemen in het hele proces, vergroot je de efficiëntie en het draagvlak.
Frequentie aanpassen/opstellen RI&E
In de Arbeidsomstandighedenwet staat niet opgenomen na hoeveel tijd een RI&E opnieuw moet worden uitgevoerd of een update moet worden ondergaan. Wel is in deze wet opgenomen dat de RI&E moet worden gewijzigd als ervaringen daartoe aanleiding geven. Bijvoorbeeld als werkwijzen of werkomstandigheden veranderen.
Een RI&E moet een volledig en kloppend beeld (blijven) geven van de arborisico’s in het bedrijf. Afgezien van tussentijdse wijzigingen in het bedrijf, is de frequentie van de RI&E in de praktijk doorgaans om de vier à vijf jaar. Sommige arbomanagementsystemen schrijven wel een specifieke frequentie voor.
Consequenties geen RI&E of niet voldoende
De Nederlandse Arbeidsinspectie ziet toe op de naleving van de wettelijke verplichting om een RI&E te hebben. Wanneer je geen RI&E hebt, kan de Arbeidsinspectie een boete opleggen. Wanneer je wel een RI&E hebt, maar deze niet adequaat is, kan de inspecteur ook een boete opleggen en jou verplichten om binnen een bepaalde termijn de RI&E adequaat op te stellen. Ook wanneer er een bedrijfsongeval heeft plaatsgevonden, kan er gevraagd worden naar de RI&E. Het niet hebben van een RI&E kan je ook in dat geval duur komen te staan.
Uit de jurisprudentie blijkt daarnaast ook dat het niet hebben van een RI&E een schending van de zorgplicht van de werkgever kan opleveren waardoor een werkgever aansprakelijk is voor de schade van een werknemer, bijvoorbeeld ten gevolge van een bedrijfsongeval. De zorgplicht van de werkgever is in het eerste artikel van deze reeks toegelicht.
Actuele ontwikkelingen
Om de naleving van de RI&E door ondernemingen te verbeteren, is er een meerjarenplan voor 2020-2023 vastgesteld. De Arbeidsinspectie is hiervoor in 2020 een pilot ‘administratieve handhaving’ gestart om in de toekomst alle bedrijven op afstand te kunnen controleren op de aanwezigheid van de RI&E.
Conclusie
Met het opstellen en hebben van een actuele RI&E krijg je als werkgever dus inzicht in de risico’s die in de onderneming spelen, waarna je passende maatregelen kan nemen om deze risico’s zo veel mogelijk te beperken. Door een RI&E waarborg je en creëer je een fijne, veilige en gezonde werkomgeving voor jouw werknemers. Bovendien voorkom je met een actuele RI&E boetes van de arbeidsinspectie en sta jij als werkgever sterker als er discussie ontstaat of jij hebt voldaan aan de zorgplicht.
Zorg dus dat je RI&E altijd up-to-date en beschikbaar is!
Wil je nog even teruglezen wat je verplichtingen als werkgever zijn om arbeidsongevallen te voorkomen of te beperken (de zogenaamde zorgplicht), lees dan de vorige nieuwsberichten even terug.
Volgende blog
In een volgende blog die door mij of mijn collega Eva wordt geschreven, zal de wijze, waarop de Arbeidsinspectie toezicht houdt en wat de consequenties zijn van niet-naleving van de Arbowetgeving, worden toegelicht.
Vragen?
Heb je vragen over het opstellen/ actualiseren van de RI&E en/ of wil je weten hoe te handelen na een arbeidsongeval? Neem dan contact op met Hooglander Advocaten.
