Als slachtoffer heb je ook rechten in een strafzaak. Zoals het recht op schadevergoeding en het recht op (juridische) bijstand..
Als slachtoffer heb je ook rechten in een strafzaak. Zoals het recht op schadevergoeding en het recht op (juridische) bijstand. Het voordeel van het bijgestaan worden door een advocaat in de strafzaak als slachtoffer is dat je zowel juridisch als persoonlijk wordt ondersteund vóór, tijdens en na de strafrechtszaak. Binnen ons kantoor kan Eva Korver jou als slachtoffer in de strafzaak bijstaan. In dit artikel legt zij het schadevergoedingsrecht van het slachtoffer in het strafrecht verder uit.
Het recht op schadevergoeding
Als slachtoffer heb je het recht op de vergoeding van schade als gevolg van een strafbaar feit. Je kan dit recht uitoefenen door je te voegen in het strafproces. Het voegen in het strafproces kan je op twee manieren doen:
(1) door vóór de terechtzitting een schadeformulier in te vullen en
(2) door op de terechtzitting onder andere een opgave van de vordering tot schadevergoeding aan de strafrechter te verstrekken.
Voor het voegen tijdens de terechtzitting heb je een advocaat nodig.
Verschil met civiele procedure
In principe moet het schadevergoedingsrecht van een slachtoffer afgewikkeld worden via het civielrecht. Maar, het strafrecht kan het schadevergoedingsrecht afwikkelen als het slachtoffer – in het strafproces ook wel de benadeelde partij genoemd – schade lijdt als gevolg van het strafbare feit.
Als slachtoffer/ benadeelde partij kan je in sommige gevallen dus kiezen welke procedure (via de civiele route of via de strafrechtelijke route) je gebruikt om je recht op schadevergoeding uit te oefenen.
Voegen als benadeelde partij in een strafzaak
Indien de rechter bepaalt dat de verdachte de door het slachtoffer/ benadeelde partij geleden schade moet vergoeden, kan de rechter verdachte een schadevergoedingsmaatregel opleggen. Een schadevergoedingsmaatregel is een vorm van een strafrechtelijke maatregel. De veroordeelde moet dan een schadevergoeding aan de staat betalen. Het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) int in het geval van de schadevergoedingsmaatregel de schadevergoeding. De benadeelde partij hoeft dus zelf geen actie te ondernemen richting de veroordeelde verdachte.
Om te voorkomen dat een verdachte niet wil betalen, heeft de rechter een vervangende hechtenis verbonden aan de schadevergoedingsmaatregel. Wanneer de veroordeelde verdachte niet betaalt, kan de vervangende hechtenis ten uitvoer worden gelegd. Dit betekent echter niet dat de veroordeelde de schadevergoeding niet meer hoeft te betalen. De plicht tot het betalen van de schadevergoeding blijft gewoon bestaan. Door deze schadevergoedingsmaatregel op te leggen kan het vorderen van schadevergoeding in de strafrechtelijke procedure sneller en laagdrempeliger zijn dan in een civiele procedure.
Echter, als de rechter van mening is dat de vordering van schadevergoeding té ingewikkeld is en daarmee de strafrechtelijke procedure onevenredig wordt belast, kan zij bepalen de vordering niet te behandelen. De rechter verklaart de vordering dan gedeeltelijk of geheel niet-ontvankelijk. In dat geval kan de benadeelde partij alsnog de schade bij de civiele rechter proberen te verhalen.
Voordeel van het voegen in een strafzaak
Een groot voordeel van de strafrechtelijke route is dat de overheid de schadevergoeding voorschiet wanneer de verdachte/dader deze niet kan betalen. Dit is niet het geval in het civielrecht!
Bij het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding speelt de draagkracht van de verdachte geen rol. Het gebrek aan draagkracht speelt in principe ook geen rol bij de hoogte en toekennen van de schadevergoeding.
Een keerzijde van de strafrechtelijke route is dat de strafrechter anders naar de schadeomvang kijkt dan de civiele rechter. De strafrechter heeft namelijk minder expertise op het gebied van het schadevergoedingsrecht en de civiele rechter meer.
Civiele recht
Wanneer je voor de route van het civielrecht kiest, moet je rekening houden met het feit dat de afwikkeling langer kan duren dan via de strafrechtelijke route. Via deze route wordt namelijk alle geleden en nog te lijden schade in kaart gebracht door bijvoorbeeld de inschakeling van medische specialisten en deskundigen. Echter, doordat er meer aandacht besteed wordt aan het in kaart brengen van de schade, kan de schade uiteindelijk mogelijk uitgebreider worden afgewikkeld. Hierdoor maak je meer kans op een volledige en toekomst bestendige vergoeding van de schade. Als je liever via de civielrechtelijke route schadevergoeding wil vorderen dan staat Eva Korver je daar ook graag in bij.
Soorten schade
Er komen verschillende soorten schade in aanmerking voor vergoeding. Volgens de wet kan de schade bestaan uit vermogensschade en ander nadeel.
Vermogensschade is bijvoorbeeld geleden verlies en/ of gederfde winst. Ook valt hieronder de redelijke kosten die gemaakt zijn om de schade te voorkomen of te beperken én de kosten die gemaakt zijn om de schade en aansprakelijkheid vast te stellen. Tot slot valt onder vermogensschade de redelijke kosten om voldoening te krijgen buiten de rechtszaal. Let op, de kosten voor rechtsbijstand vallen niet onder vermogensschade.
Met ander nadeel wordt immateriële schade bedoeld, zoals geestelijk letsel. Als je het strafbare feit hebt waargenomen en/of door de directe confrontatie met de ernstige gevolgen van het strafbare feit een hevige emotionele schok ontstaat waardoor je geestelijk letsel oploopt, dan kan je in sommige gevallen ook recht hebben op schadevergoeding. Dit wordt ook wel shockschade genoemd. Daarnaast kan je recht hebben op vergoeding van affectieschade en verplaatste schade. Bij affectieschade lijd je schade in de vorm van verdriet wegens het overlijden of wegens ernstig blijvend letsel van een naaste.
Bij verplaatste schade lijdt niet het slachtoffer zelf schade, maar een derde die ten behoeve van het slachtoffer kosten heeft gemaakt.
Conclusie
Als slachtoffer van een strafbaar feit kan je in sommige gevallen aanspraak maken op vergoeding van materiele en/of immateriële schade door je te voegen in een strafzaak. Voor het voegen heb je een advocaat nodig. Via het civielrecht kan je ook aanspraak maken op schadevergoeding. Het voordeel hiervan is dat er een groter kans bestaat op volledige en toekomstbestendige vergoeding van de schade. Het voordeel van de strafrechtelijke route is dat de overheid de schadevergoeding voorschiet wanneer de verdachte niet kan betalen of niet betaalt.
Vragen?
Ben je slachtoffer of benadeelde van een strafzaak en wil je weten of je recht hebt op schadevergoeding? Of wil je als slachtoffer of benadeelde bijgestaan worden in de strafzaak? Neem dan contact op met Eva Korver.
