Welke mogelijkheden zijn er in tijden van een stikstofcrisis? Stikstofuitstoot is een belangrijk onderwerp als je een project, zoals bijvoorbeeld de bouw van een woning of woonwijk, wilt starten. Vooral als dat project in de buurt ligt van een beschermd Natura 2000-gebied. Het is belangrijk om te weten dat stikstofuitstoot niet automatisch betekent dat een project of activiteit niet door kan gaan. Het gaat erom waar die stikstof terechtkomt.
Als de stikstof in een Natura 2000-gebied terechtkomt, wordt het ingewikkelder. Deze gebieden zijn speciaal beschermd omdat ze beschermde planten en dieren bevatten. Er moet dus eerst worden gekeken of de stikstof schade kan aanrichten. Dit begint met een voortoets of quickscan. Als deze eerste toets geen duidelijke uitkomst geeft, moet er een uitgebreider onderzoek worden gedaan. Dit wordt ook een passende beoordeling genoemd.
Wat is een voortoets of quickscan?
Stel dat je een project start waarbij stikstof vrijkomt. Dan moet je eerst een klein onderzoek doen: de voortoets of quickscan. Dit is een snelle manier om te kijken of jouw project te veel stikstof in een Natura 2000-gebied uitstoot . Maar wat is ‘te veel’ stikstof, eigenlijk? Dit hangt af van verschillende zaken. Zoals, hoe kwetsbaar is het Natura 2000-gebied op dat moment? En is de stikstoftuitstoot tijdelijk, bijvoorbeeld alleen tijdens de bouw?
Als de uitstoot van stikstof maar tijdelijk is, bijvoorbeeld tijdens een kort bouwproces, is er een grotere kans dat je project door kan gaan zonder verder onderzoek. De voortoets gebruikt vooral openbare informatie (zoals rapporten van provincies) en kijkt naar de huidige toestand van het gebied.
Er is geen vaste regel voor hoeveel stikstof ‘te veel’ is. Het hangt af van het specifieke Natura 2000-gebied en hoeveel stikstof dat gebied kan verwerken zonder schade. Soms kan een project met tijdelijke uitstoot doorgaan, zoals bepaald door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, die een tijdelijke depositie van 0,57 mol/ha/jaar als mogelijkheid ziet. Dit betekent dat in sommige gevallen de hoeveelheid stikstof – uitgedrukt in mol – niet genoeg is om schadelijk te zijn. Dit is echter afhankelijk van alle specifieke omstandigheden.
Wat als er wel stikstof neerslaat? Wat is een passende beoordeling?
Als de quickscan aangeeft dat er mogelijk schade berokkend zal worden aan de natuur, moet een passende beoordeling worden uitgevoerd. Dit is een uitgebreider onderzoek dat kijkt naar de precieze effecten van de stikstofuitstoot op de natuurdoelen van het Natura 2000-gebied. Hierbij wordt ook gekeken naar andere projecten in de buurt, zodat er een compleet beeld ontstaat van alle activiteiten die invloed kunnen hebben op het gebied.
De passende beoordeling moet in een rapport duidelijk maken dat het project geen negatieve
gevolgen heeft voor de natuurdoelen van het gebied. Als je project zorgt voor meer stikstof dan het gebied aankan, moet er extra onderzoek worden gedaan, zoals een gebiedsanalyse of een ecologische analyse. Zo kan worden aangetoond dat jouw project geen blijvende schade aanricht. Hier zal altijd een ecologisch onderzoek aan ten grondslag liggen.
Wat betekent dit in de praktijk?
Als je project stikstof uitstoot, moet je eerst nagaan of deze stikstof in een Natura 2000-gebied terechtkomt. Als dat zo is, volg je de stappen van de quickscan, om vervolgens eventueel een passende beoordeling uit te voeren. Deze onderzoeken helpen je te bepalen of je project veilig is voor de natuur. De stikstofregels zorgen er dus niet altijd voor dat projecten niet door kunnen gaan. Dat is alleen aan de orde als de natuurdoelen niet worden gehaald. In de praktijk biedt de passende beoordeling de mogelijkheid om projecten voort te zetten, zolang ze blijven binnen de grenzen van wat de natuur kan verdragen. Wil je hier meer over weten? Neem eens contact op met ons team Milieu & Omgeving. Ruud Verkoijen en zijn collega’s helpen je graag met vrijblijvend advies!
